Οι Αδέσποτοι

Σε μια πρωτεύουσα βυθισμένη στη μιζέρια και στα καμένα  της «κοσμήματα» και που σχεδόν  φαντάζει κουρελιασμένη, σαν σκιές χωρίς μορφή φαίνεται να περιπλανιούνται οι άστεγοι. 

Άνθρωποι χωρίς μοίρα, χωρίς σκοπό που κείτονται στα τσιμεντένια πεζοδρόμια να ζητούν, τίποτα άλλο, παρά μια γωνιά να κουρνιάσουν τη χαμένη τους ζωή.   Ποια ζωή άραγε να είχανε, ποια ζωή να έχει κηδευτεί μέσα στη γύμνια αυτής της ανυπαρξίας;  Ανάμεσα στα σκουπίδια, στη σαπίλα μιας διεφθαρμένης «πολιτικής» κοινωνίας, ακουμπούν στο προσπέρασμά μας, τη δική τους σκιά.  

«Αδέσποτοι» στη ζωή, όπως τα αδέσποτα ζώα στους δρόμους,  κάποιοι κουρνιάζουν ο ένας δίπλα στον άλλο για ζεστασιά, για να μην μείνουν ακόμα και έτσι χωρίς παρέα, να μην μείνουν χωρίς την παρηγοριά του ότι υπάρχουν και άλλοι σαν και αυτούς. Οι υπόλοιποι όμως;  Αυτοί που έχουν την ταυτότητα του πολίτη;   Α!  αναρωτιέμαι αυτοί, όπως και εγώ μαζί τους γινόμαστε  η δικής τους περαστική σκιά.  Περπατούμε δίπλα τους. Το βλέμμα μας από μακριά τους κοιτά, από κοντά χαμηλώνει, αλλά δεν τους κοιτά.  Ναι δεν τους κοιτά, από φόβο όχι από αποστροφή.  Ο φόβος, που έχει ύπουλα εμποτίσει τη σκέψη μας  ότι η τύχη μας απειλείται από ανεργία και δυσπραγία να ανταπεξέρθουμε στις οικονομικές υποχρεώσεις και τα χαράτσια, παραλύει την ανθρωπιά μας.

Σε μια χώρα όπου το Κράτος Πρόνοιας αποδυναμώνεται ως θεσμός και ως αναγκαιότητα κοινωνικής συνοχής, όλο και περισσότερο θα αυξάνονται οι πληθυσμοί των αστέγων.  Αλλά αυτοί τουλάχιστον νέκρωσαν την ελπίδα τους, την «έθαψαν» βαθιά στα έγκατα της σκέψης τους, με τους υπόλοιπους τι γίνεται; Με όλους εμάς που ξυπνάμε ακόμα σε μια αβέβαιη πραγματικότητα και ξεκινάμε το πρωί να πάμε σαν υπνωτισμένοι, από τις στενάχωρες σκέψεις, σε μια δουλειά με καταβαραθρωμένη αξία και που ως πότε θα την έχουμε. 

Η  «κοινωνία των πολιτών» κανονικά υπογράφει μια μορφή συλλογικότητας –κοινωνικότητας-που βασίζεται σε ανιδιοτελή προσφορά βοήθειας στις πιο εύθραυστες κοινωνικές ομάδες.  Ο εθελοντισμός είναι η αποκρυστάλλωση αυτής της προσφοράς.   Τα τελευταία δέκα χρόνια αρχίζει να αυξάνεται ο πληθυσμός των σωματείων που δραστηριοποιούνται σε αυτή τη συλλογική προσφορά.  Ο οργανωμένος εθελοντισμός δείχνει σε πολύ υψηλό ποσοστό το πόσο καλά μπορεί μια ομάδα να συνεργαστεί άριστα για ένα σκοπό.  Ενεργεί από την κοινή προσπάθεια των μελών της για να παράσχουν βοήθεια σε μέρη του κοινωνικού συνόλου που πλήττονται.  Αναπληρώνουν τη χαμένη παρουσία του Κράτους Πρόνοιας, η οποία τείνει να εξαλειφθεί, αλλά επίσης ,αναπληρώνουν και τις δικές μας συνειδήσεις, καθότι επαναπαυόμαστε στο έργο τους φυσικά.   Τα εθελοντικά σωματεία τα λεγόμενα «μη κερδοσκοπικά», διέπονται  από μια θεσμοθετημένη κοινωνικότητα και τα οποία, εκτός από την άμεση αρωγή προς αυτούς τους εύθραυστους πληθυσμούς, μάχονται για τα δικαιώματα των «μειονεκτικών πληθυσμών».  Αυτές οι πρωτοβουλίες λοιπόν είναι μια καλή απάντηση στο αίτημα για σύσφιξη της κοινωνικής συνοχής, μέσα από την αρχή της Αλληλεγγύης και στις οποίες ο καθένας από εμάς θα μπορούσε να συμμετάσχει και να δώσει ενεργό παρόν.

Η αλλαγή έχει ήδη επέλθει στη ζωή μας και με δυσάρεστο τρόπο.  Η φτώχεια αυξάνει τα παιδιά της μιζέριας της και τα αφήνει «αδέσποτα» στους δρόμους να περιπλανώνται σαν σκιές στο απόλυτο «κενό» των πόλεων.  Ανάμεσα σε εγκαταλελειμμένα όνειρα, σκουπίδια, αγέλες τετράποδων φίλων περιφέρονται ανώνυμοι, χωρίς ταυτότητα οι άστεγοι μας.  Ναι οι άστεγοί μας!   Είναι μέρος της ζωής μας, της ταυτότητάς μας ως κοινωνικά ενεργά άτομα, για αυτό την επόμενη φορά  που θα βρεθούμε κοντά τους, να φροντίσουμε να τους δώσουμε ένα περισσευούμενο ρούχο ή μια παλιά κουβέρτα ή κάτι να φάνε, όχι ότι θα μας ευγνωμονήσουν, αλλά για να ευγνωμονήσουμε τη μοίρα μας που ακόμα μπορεί να πολεμάει για εμάς!

Σταματίνα Θεοδοσίου

Κοινωνιολόγος