Μέρες Ανεργίας στη Θεσσαλονίκη: Δήλωση για το προφίλ του εργατικού δυναμικού στο ΠΣΘ τον καιρό του Μνημονίου

Θεόδωρος Κουτρούκης

Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου

Η Θεσσαλονίκη βιώνει την τρέχουσα οικονομική κρίση, έχοντας ήδη να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα στην αγορά εργασίας που αποτελούν την κύρια αιτία για να χαρακτηριστεί ως «πρωτεύουσα της ανεργίας», ενώ η δυστοκία εφαρμογής αποτελεσματικών πολιτικών απασχόλησης επιτείνει το πρόβλημα. Τα στοιχεία της έρευνας εργατικού δυναμικού δείχνουν ότι η Θεσσαλονίκης είναι μία ένα μάλλον τυπικό αστικό κέντρο με υψηλό βαθμό τριτογενοποίησης της παραγωγής και της απασχόλησης, κάτι που εν πολλοίς οφείλεται στην ανάπτυξη του εμπορίου και του τουρισμού λόγω της γεωγραφικής της θέσης. Η επιμονή της ανεργίας στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης (ΠΣΘ) δημιουργεί ερωτηματικά αναφορικά με την αποτελεσματικότητα των κρατικών πολιτικών απασχόλησης των τελευταίων χρόνων αλλά και ανησυχία για την πιθανότητα να δρομολογηθεί -μετά το Μνημόνιο-  ένα υπόδειγμα ανάπτυξης, το οποίο δε θα δημιουργεί  θέσεις εργασίας.       

Αυτά είναι τα κύρια συμπεράσματα της μελέτης του Θ. Κουτρούκη με τίτλο «Η φυσιογνωμία του ανθρώπινου δυναμικού στη Θεσσαλονίκη» που βασίστηκε στα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για το 2010 (Β’ τρίμηνο) και δημοσιεύεται στο «Πολιτικό Ημερολόγιο-Ατζέντα Θεσσαλονίκης 2011» του δημοσιογράφου Βαγγέλη Πλάκα.   

Ειδικότερα, ο πληθυσμός του ΠΣΘ – των παραγωγικών ηλικίών -ανέρχεται σε 789.806 άτομα, ενώ στον πληθυσμό 15+ υπερτερούν με 52,8% οι γυναίκες.

Οι απασχολούμενοι συγκεντρώνονται στις ηλικιακές ομάδες 25-64 ετών, ενώ τα ποσοστά ανεργίας είναι σημαντικά στις ηλικίες 25-44 ετών. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το εύρημα ότι ενώ υφίσταται μια σχετικά ομοιόμορφη κατανομή της απασχόλησης στις ηλικίες 15-29 ετών, αυτό αλλάζει υπέρ των αντρών από την ηλικιακή ομάδα 30-44 ετών, ενώ μετά τα 45 χρόνια οι άντρες πλέον κυριαρχούν στην απασχόληση. Έτσι, οι άντρες 15 ετών και άνω απασχολούνται σε ποσοστό 55,9% ενώ οι γυναίκες μόνο σε 37%. 

Στο ΠΣΘ κυριαρχούν οι υπηρεσίες, καθώς το 78,75 της απασχόλησης εντοπίζεται στον τριτογενή τομέα. Τα κύρια κοιτάσματα απασχόλησης βρίσκονται στο χονδρικό-λιανικό εμπόριο-επισκευή οχημάτων και μοτοσικλετών (80.033 άτομα), τη μεταποίηση (48.434 άτομα), την εκπαίδευση (41.478 άτομα) και τη δημόσια διοίκηση & άμυνα - υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση (25.166 άτομα).  Είναι πρόδηλο ότι το ΠΣΘ έχει προ πολλού μετατραπεί σε μία οικονομία τριτογενούς παραγωγής.

Το πρόβλημα της ανεργίας είναι κυρίαρχο στο ΠΣΘ. Οι -κατά ΕΛΣΤΑΤ- άνεργοι στο ΠΣΘ ανέρχονται σε 60.325 άτομα. Από αυτούς το 33,4% βρίσκεται στις ηλικίες 15-29 ετών, εύρημα που μαρτυρεί και την ένταση της ανεργίας των νέων (γράφημα 1). Επιπλέον  η αναλογία ανδρών και γυναικών ανέργων είναι ευνοϊκή για τους πρώτους. Αυτό πιθανώς σημαίνει ότι οι γυναίκες ανταγωνίζονται -εξαιτίας πολυποίκιλων κοινωνικών περιορισμών- από πιο  μειονεκτική θέση τους άνδρες, αναφορικά με τη θέση τους στην αγορά εργασίας.

ΓΡΑΦΗΜΑ 1 : ΑΝΕΡΓΟΙ  ΚΑΤΑ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ ΣΤΟ ΠΣΘ

ΠΗΓΗ: ΕΛΣΤΑΤ, Β’ τριμ. 2010