ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ: Η ουσία της ψυχής δεν χάνεται (αποκλειστική συνέντευξη)

Η ανάπτυξη των social media γεννοβόλησε ολοκαίνουριες δυνατότητες επικοινωνίας και δημοσίευσης του λόγου, για τους μύστες των γραμμάτων, που την εποχή της έντυπης επικοινωνίας θα δυσκολεύονταν πολύ περισσότερο να κοινοποιήσουν τη δουλειά τους στο ευρύ κοινό. Μέσα σε αυτή την πλημμυρίδα των ψηφιακών -κατά κύριο λόγο-  δημοσιευμάτων, ξεχωρίζουν μερικοί δημιουργοί που με σεμνότητα και συνέπεια προβάλουν το έργο τους έχοντας να επιδείξουν αξιοσημείωτα επιτεύγματα. Ιδίως στη σφαίρα της ποίησης η αναδίφηση στα social media μπορεί μερικές φορές να ανακαλύψει «μικρά διαμάντια». Μια δημιουργό ποιητικών πολύτιμών λίθων, που επέλεξε το δύσβατο δρόμο του «Μούσαις Χάρισι Θυε», φιλοξενεί σήμερα το OraiokastroNews: κυρίες και κύριοι, απολαύστε την Χρυσούλα Παπαβασιλείου.    


   

ΟΝ: Πως ξεκίνησες να γράφεις ποιήματα;
ΧΠ:  Ξεκίνησα πριν από αρκετά χρόνια, το έναυσμα μου δόθηκε μέσω μιας ραδιοφωνικής εκπομπής πολιτιστικού περιεχομένου, η οποία λεγόταν "Τσάι Μελωδικό" και η οποία ζητούσε από τους ακροατές της να στείλουν κείμενα λογοτεχνικά και ποιήματα. Κάπου αργότερα θα γινόταν μια επιλογή μεταξύ των συμμετεχόντων κάτι σαν διαγωνισμός. Εκείνη την εποχή ανάμεσα σε διάφορα βιβλία που διάβαζα άρχισα να γράφω και τους πρώτους μου στίχους.
ΟΝ: Πως ακριβώς προκύπτει στο χαρτί σου ένα ποίημα;
ΧΠ: Κάποιες στιγμές μπορεί να δω μια εικόνα, να ακούσω μια μελωδία, ή να έχει προηγηθεί κάποιο περιστατικό είτε συναισθηματικής φύσεως, είτε κοινωνικής και αυτό θα μου δημιουργήσει την ανάγκη να γράψω.

«Αν όμως στο ταξίδι της ζωής μας συντροφεύει η ποίηση, τότε μπορεί να μας ανοιχτούν δρόμοι που ούτε καν τους φανταζόμασταν, να γίνουμε πιο δημιουργικοί και να μάθουμε καλύτερα τον εαυτό μας»

ΟΝ: Γράφοντας ένα ποίημα σκέφτεσαι τον αναγνώστη ή εξυπηρετεί μόνο τη δική σου ανάγκη έκφρασης;
ΧΠ: Έχω ανάγκη πρώτα να εκφράσω τα δικά μου συναισθήματα, θέλοντας πάντα να δώσω στον αναγνώστη ένα "καλαίσθητο" αποτέλεσμα για να μπορεί να αισθανθεί τις λέξεις μου. Δε θέλω να είναι κάτι πρόχειρο ή βιαστικό πολλές φορές κλωθογυρίζω τις λέξεις μέσα στο μυαλό μου για να έχω ακριβώς το αποτέλεσμα που θέλω.
ΟΝ: Ποιους ποιητές και ποιήτριες αγαπάς; τι σε "αγγίζει" περισσότερο στο έργο τους;
ΧΠ: Αγαπώ πολύ τη ποίηση του Λειβαδίτη, της Παπαδάκη, του Χατζόπουλου, του Ελύτη, τελευταία του Ποταμίτη... Η γραφή τους μιλά στην ψυχή, δημιουργεί όμορφα συναισθήματα, λέει αλήθειες, καμιά φορά διαβάζοντας κάποιο κείμενό τους κάποιοι χαρακτήρες και γεγονότα είναι σαν να παίρνουν σάρκα και οστά.

« Για μένα ποιητής όμως είναι αυτός που έχει αναγνωριστεί από το αναγνωστικό κοινό, που δε γράφει απλώς για να γράφει, που τα ποιήματά του μιλάνε στην καρδιά των ανθρώπων, και δεν ξεχνιούνται όσα χρόνια και να περάσουν»

ΟΝ: Εν μέσω της οικονομικής κρίσης, της ανέχειας, του κλονισμού των θεμελίων της κοινωνίας μας, τι ρόλο πιστεύεις ότι μπορεί να παίξει η ποίηση;
ΧΠ: Θα σου απαντήσω προσωπικά, η μέρα μου όπως και όλων, μπορεί να είναι γεμάτη πίεση και άγχος για την καθημερινότητα, για το μέλλον, το πόσο προσπαθούμε να αντεπεξέλθουμε με ότι μέσα διαθέτουμε -είτε ψυχικά είτε υλικά, στο τέλος όμως αυτής της μέρας διαβάζοντας ένα λογοτεχνικό κείμενο, ένα ποίημα, αυτό μου δημιουργεί μια ψυχική γαλήνη και μια ανάταση ότι δεν τέλειωσαν όλα, μια ελπίδα και μια ευφορία ότι κάπου εκεί υπάρχει λύση και θα τα καταφέρω ότι και αν γίνει. Μπορεί αυτό να ακουστεί κάπως ρομαντικό αλλά η γραφή κάποιου και τα όποια συναισθήματα που μπορεί να σου ξυπνήσει ένα κείμενο του είναι κάτι τελείως προσωπικό.
ΟΝ: Θυμάσαι τα συναισθήματα που σε πλημμύρισαν όταν δημοσίευσες το πρώτο σου ποίημα;
ΧΠ: Τι μου θύμισες τώρα.. Είναι δυνατόν να το ξεχάσω... Η πρώτη μου δημοσίευση ήταν στην εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος», σε μία στήλη λογοτεχνική όπου αναγνώστες έστελναν τα κείμενά τους. Η υπεύθυνη της στήλης το είχε βάλει πάνω, πάνω σε ξεχωριστό πλαίσιο. Το συγκεκριμένο φύλλο έβγαινε Κυριακή, πήγα τρέχοντας να το πάρω για να δω αν δημοσιεύτηκε και με το που φθάνω στη μέση περίπου της εφημερίδας, ήταν τέτοια η χαρά μου, που δεν περιγράφεται με λόγια, η καρδιά μου χτυπούσε σαν τρελή.
ΟΝ: Παλαιότερα η δημοσίευση ενός ποιήματος ήταν μια δύσκολη διαδικασία που περνούσε από πολλά φίλτρα (εκδότες, επιμελητές συλλογών, αρχισυντάκτες λογοτεχνικών περιοδικών κ.λπ.) με αποτέλεσμα να υπάρχει ένας μεγάλος περιορισμός στο τι δημοσιεύεται. Η ανάπτυξη και διάδοση των social media έδωσε την ευκαιρία σε χιλιάδες ανθρώπους να "δημοσιεύούν" την ποιητική δουλειά τους σε εκατοντάδες blogs, sites, τοίχους του Facebook κ.λπ. Πιστεύεις ότι αυτό είναι καλό για την ίδια την ποίηση ή μέσα στην πλημμυρίδα των δημοσιεύσεων χάνεται τελικά η ουσία της ποιητικής τέχνης;
ΧΠ: Για όσους ασχολούνται σοβαρά με την ποίηση και την κάθε μορφή λογοτεχνικής έκφρασης πιστεύω ότι δεν χάνεται η ουσία της ποίησης και των αληθινών αισθημάτων και συναισθηματικών εκφράσεων. Μέσα από τα social media γνώρισα πολλούς καταξιωμένους συγγραφείς και ποιητές οι οποίοι παράγουν πολύ σημαντικό έργο και είναι πολύ όμορφο να μοιράζεται. Η ουσία της ψυχής δεν χάνεται.
ΟΝ: Ποιος είναι σήμερα ποιητής; Τελικά στην Ελλάδα του 2013 γίνεσαι ποιητής αρκεί να το "δηλώσεις";
ΧΠ: Πολλοί γράφουν και πολλοί ασχολούνται με την ποίηση, δεν είναι κάτι κατακριτέο. Για μένα ποιητής όμως είναι αυτός που έχει αναγνωριστεί από το αναγνωστικό κοινό, που δε γράφει απλώς για να γράφει, που τα ποιήματά του μιλάνε στην καρδιά των ανθρώπων, και δεν ξεχνιούνται όσα χρόνια και να περάσουν.

« διαβάζοντας ένα λογοτεχνικό κείμενο, ένα ποίημα, αυτό μου δημιουργεί μια ψυχική γαλήνη και μια ανάταση ότι δεν τέλειωσαν όλα »

ΟΝ: Ποια είναι τα "ποιητικά σου σχέδια" για το μέλλον;
Θα έλεγα ότι είμαι ακόμα στην αρχή για να τολμήσω να προχωρήσω σε κάποια έκδοση ποιητικής συλλογής, θέλω να ωριμάσουν τα κείμενά μου, για να τα ελευθερώσω... Έχω όμως τη σκέψη να συμμετάσχω σε κάποιους ποιητικούς διαγωνισμούς, οι οποίοι γίνονται κατά καιρούς. Θέλω να δοκιμάσω τις δυνατότητές μου και να γίνω -αν είμαι καλή- ακόμα καλύτερη.
ΟΝ: Τελικά, το ταξίδι της ζωής γίνεται για να δώσουμε απαντήσεις ή για να θέσουμε ερωτήματα; Σε τι μπορεί να μας βοηθήσει η ποίηση;
ΧΠ: Ειλικρινά αυτό είναι κάτι που όπως λένε θα το μάθουμε στο τέλος; Δεν ξέρω, ίσως... Αν όμως στο ταξίδι της ζωής μας συντροφεύει η ποίηση, τότε μπορεί να μας ανοιχτούν δρόμοι που ούτε καν τους φανταζόμασταν, να γίνουμε πιο δημιουργικοί και να μάθουμε καλύτερα τον εαυτό μας.

ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

«Απόσταση»

Κουράστηκες να είσαι σύντροφος
ίσως και να μ' αγαπάς
να με χαιρετάς στο πλάτωμα της σκάλας
μ’ ένα φιλί στην άκρη του λαιμού
Πες μου σε κούρασε η ζωή
ή εγώ μέσα σ' αυτή;

 «Εγκατάλειψη»

Πέρασαν οι μέρες

κι ο καιρός άλλαξε

εκείνα τα γαλάζια ξέφτια

στο παραθύρι σου

δεν πρόσεξες

πως μάτωσαν

τη φυλλωσιά;

Κύλησαν οι μέρες

το μαντήλι έμεινε

δεμένο στο μάνταλο

ξερά κλαδάκια στο περβάζι

ψαθάκια φθαρμένα

Άλλαξε ο καιρός

εγκατάλειψη

πέρασαν οι μέρες

που χάθηκες;

«Αιώρηση»

Στην άκρη του κόσμου

αιωρήθηκα για λίγο

ο εαυτός μου  εκεί
μα ο ίσκιος μου ασάλευτος
ψίθυροι με συντροφεύουν
Θαρρώ πως στο κατώφλι

του ορίζοντα κάτι με προσμένει

 «Το βλέμμα»

Υπήρχε κάτι σ' εκείνο το βλέμμα
μια απόγνωση, ένα δίλημμα

και ίσως ντροπή
Ένας στεναγμός
μα πιο πολύ σα λυγμός
και μια σκιά σύντροφος

ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ: βιογραφικό σημείωμα

Γεννήθηκα στη Λαμία Φθιώτιδος και μεγάλωσα στην Αθήνα. Tα πρώτα μου χρόνια τα έζησα στο Παλαιό Φάληρο, μια όμορφη γειτονιά αραιοκατοικημένη, με μονοκατοικίες, και δέντρα με γαζίες που ευωδίαζαν την Άνοιξη. Έμεινα αρκετά χρόνια μέχρι που οι γονείς μου αποφάσισαν να μετακομίσουν στην επαρχία, όπου μένουν ακόμα και σήμερα. Η αγάπη μου για το γράψιμο και την ποίηση ήρθε κάποια χρόνια αργότερα και ομολογώ ότι με βοήθησε σε πολλά στάδια της ζωής μου. Όσον αφορά τα μαθητικά μου χρόνια με το που τελείωσα το Λύκειο ακολούθησα σπουδές πάνω στην αγγλική γλώσσα, μετάφραση και διερμηνεία και  τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Είμαι παντρεμένη και τα τελευταία χρόνια ζω στην Αθήνα και ασχολούμαι με τη μετάφραση, τις απομαγνητοφωνήσεις, την επιμέλεια και τη δακτυλογράφηση κειμένων.