Του Παντελή Κοσμίδη*Πολύπλοκο και δύσκολο να κατανοήσεις, το γεωπολιτικό θέμα που εξελίσσεται στη Συρία, και δυστυχώς χωρίς εμφανείς προοπτικές εκτόνωσης της κατάστασης.
Ξεκίνησε ως Συριακός Εμφύλιος, αλλά εξελίσσεται σε διεθνή σύρραξη τοπικής εμβέλειας. Δύσκολο να χωρέσεις στον Συριακό Εμφύλιο, την πολιτοφυλακή της Χεσμπολά, και τους μύριους όσους έμμισθους «εθελοντές» του ISIL. Αν προστεθεί η Τουρκία –που επίσημα πλέον, βομβαρδίζει Συριακό έδαφος-, οι δυνάμεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας, που συνδράμουν το Συριακό τακτικό στρατό, οι Γάλλοι και Αμερικανοί –που επίσης επιχειρούν από αέρος και θαλάσσης- και οι Σαουδάραβες που ετοιμάζονται, έχουμε μια διεθνή σύρραξη στα αρχικά της στάδια.
Φωτό: The Syrian war has now created more than 4 million refugees, says U.N.Ξεκίνησε ως κορύφωση της πολιτικής αμφισβήτησης του χαλκέντερου καθεστώτος Άσαντ. Μια ακόμη σπίθα της λεγόμενης «Αραβικής Άνοιξης», που συντάραξε τα στάσιμα νερά στη Μέση Ανατολή, περνώντας πιο πριν από Τυνησία, Λιβύη και Αίγυπτο. Κανείς όμως δεν αμφισβητεί πλέον ότι η διαμάχη στη Συρία έχει πια μετατραπεί σε θέατρο ενός σκληρού θρησκευτικού πολέμου, με το ISIL -την πιο ακραία και αναχρονιστική έκφραση του Σουνιτικού φονταμενταλισμού-, να επιχειρεί εθνοκάθαρση εις βάρος πάντων των «απίστων», συμπεριλαμβανόμενων των μουσουλμάνων σιϊτών και αλεβιτών. Και μόνο η σκέψη ότι αυτή η θρησκευτική διαμάχη θα κλιμακωθεί, εμπλέκοντας σε απευθείας στρατιωτική αντιπαράθεση το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία, τους δύο μεγάλους εθνικούς πόλους του Σιϊτικού καιΣουνιτικού ισλάμ αντίστοιχα, προκαλεί διεθνές δέος. Σημειωτέον ότι για τη Σαουδική Αραβία, αυτό το ενδεχόμενο φαντάζει αρκετά κοντινό. Φυσικά το Ιράν ούτε μοιάζει, ούτε θα είναι ο περίπατος της Υεμένης για τους Σαουδάραβες. Ενδεχομένως αυτό να υπενθύμισε στους Ευρωπαίους εταίρους του, ο Ιρανός Πρόεδρος Χασάν Ροχανί στην πρόσφατη περιοδεία του στις Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Άλλο ένα θέμα που χωρεί πολλών διαφορετικών ερμηνειών, είναι κατά πόσον αυτός είναι ένας «καινούργιος» πόλεμος, ή κλιμάκωση και αναζωπύρωση ενός ή περισσότερων «παλαιών» αντιπαραθέσεων στην περιοχή. Σαφώς υπάρχει η σύγχρονη διάσταση, όπου η λεγόμενη Συριακή Αντιπολίτευση συνιστά το νέο πόλο που αποζητά διέξοδο εξουσίας, περιορίζοντας το υπάρχον καθεστώς Άσαντ. Αλλά πού χωρούν οι Κούρδοι του Βορρά και οι γείτονές τους Τουρκομάνοι, σε αυτήν την ανάλυση; Μήπως η εξέλιξη του ISIL (Islamic State of Iraq & theLevant) σε εθνικό μόρφωμα με εδαφική ανάπτυξη σε πρώην εδάφη Συρίας και Ιράκ, δεν γυρνά το ρολόι πίσω στην οθωμανική περίοδο, δηλαδή πολύ πριν χαραχθούν με μολύβι και χάρακα στο χάρτη, τα σύνορα των «νεοσύστατων» αραβικών χωρών στη Μέση Ανατολή;
Όλες οι παραπάνω παράμετροι του Συριακού παζλ, αφορούν σε κάποιο βαθμό και την Ελλάδα, η οποία ανήκει στη γεωπολιτική γειτονιά της ΝΑ Μεσογείου. Ωστόσο, ξεχωρίζουν και διαστάσεις του προβλήματος που μας επηρεάζουν πολύ πιο άμεσα, τις οποίες οφείλουμε να κατανοήσουμε και να πάρουμε σαφή και αποφασιστική στάση απέναντί τους.Προσφυγικό, ένα αδιάκοπο ανθρώπινο ποτάμι απόγνωσης και ελπίδας
Το προσφυγικό είναι ένα πρόβλημα που μας επηρεάζει άμεσα. Ένα δεδομένο του ζητήματος είναι ότι ήδη περίπου 900,000 άνθρωποι έχουν περάσει το Αιγαίο με πρόχειρα και επισφαλή πλωτά μέσα, και συνέχισαν το δρόμο τους μέσα από την Ελλάδα οδεύοντας σε προορισμούς της επιλογής τους στη Δυτική Ευρώπη. Απέναντι σε αυτό το αδιάκοπο ανθρώπινο ποτάμι απόγνωσης και ελπίδας μαζί, δύο απόψεις αντιπαρατίθενται προσπαθώντας να κερδίζουν αποδοχή από την ελληνική κοινωνία.Η μία άποψη αναγνωρίζει την ιδιότητα του πρόσφυγα που χρήζει βοηθείας, σε αυτούς τους ανθρώπους. Είναι συνεπής αυτή η άποψη με τη διεθνή πνευματική και πολιτιστική κληρονομιά και το Διεθνές Δίκαιο. Πράγματι προστατεύονται οι πρόσφυγες ως υποκείμενο του Διεθνούς Δικαίου, και της Διεθνούς Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, (ΟΗΕ, ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ,10ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ, 1948).
Παρά την οικονομική κρίση,η ελληνική κοινωνία στην πλειοψηφία της καταρχήν αντέδρασε αυθόρμητα μέσω αυτο-οργάνωσης και εθελοντικών συλλογικοτήτων, στην κατεύθυνση της ανακούφισης και διευκόλυνσης αυτών των ανθρώπων, κατά τη διέλευση τους από την Ελλάδα. Μεταγενέστερα, η τρέχουσα κυβέρνηση παίρνει την οργανωτική σκυτάλη εκεί που το πρόβλημα ξεπερνά τις δυνατότητες της εθελοντικής διαχείρισης. Διαμορφωνει δομές υποδοχής, ταυτοποίησης και προσωρινής φιλοξενίας, ώστε να κανονικοποιηθεί μέσω συμφωνιών μεταξύ ευρωπαϊκών εταίρων το καθεστώς μετάβασης των ανθρώπων αυτών στις χώρες επιλογής προορισμού τους.
Το εγχείρημα είναι δύσκολο. Χρειάζεται την κατανόηση και τη συνεργασία του συνόλου της ελληνικής κοινωνίας, ώστε να σταθούμε στο ύψος των ιστορικών και ανθρωπιστικών πολιτισμικών μας αναφορών, που αποτέλεσαν ακρογωνιαίο λίθο της παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς. Ασφαλώς όλοι θα συμφωνούμε ότι εκπορεύονται και υποχρεώσεις από τις ιστορικές και πολιτισμικές μας καταβολές, αφού τόσο πολύ αρεσκόμαστε να τις προβάλουμε ως αναπόσπαστο μέρος της εθνικής μας ταυτότητας.Ωστόσο ορισμένοι κραδαίνουν με οργή την αντίθετη άποψη. Αρνούνται την προσφυγική ιδιότητα στους ανθρώπους που προσέρχονται ικέτες στις ακτές μας. Βλέπουν μόνο εχθρικούς εισβολείς. Είναι σφοδροί πολέμιοι της οποιασδήποτε πρωτοβουλίας σε κρατικό ή εθελοντικό επίπεδο που σκοπό έχει να απαλύνει τον πόνο ή να διευκολύνει τη διέλευση του ανθρώπινου ποταμιού της ελπίδας και απόγνωσης. Λογικό αν το σκεφτείς, αφού στον πυρήνα του σκεπτικού τους, οι πρόσφυγες δεν υπάρχουν. Υπάρχουν μόνο εισβολείς. Και αλοίμονο, δεν πρέπει ποτέ να βοηθάς τους εισβολεις του τόπου σου. Πίσω από την κωλυσιεργία των αιρετών αρχόντων της τοπικής αυτοδιοίκησης και την έλλειψη συνεργασίας με την κυβέρνηση ώστε να δοθούν πρακτικές λύσεις διακίνησης και προσωρινής εγκατάστασης αυτών των ανθρώπων, υπάρχει αυτή η άποψη: Δεν υπάρχουν πρόσφυγές, μόνο σκουπίδια και εισβολείς. Ενοχλούν το ποτάμι των ανθρώπων τους κληρικούς και λαϊκούς και ανακινούνται σενάρια αφελληνισμού, ισλαμοποίησης και μύρια δεινά, από μοχλευτές και κινδυνολόγους. Λες και οι πρόσφυγες που ήρθαν το 2015, κατάφεραν ως δια μαγείας να πτωχεύσουν τη χώρα το 2009. Ή μήπως τα καταφέραμε μόνοι μας;
Το πραγματικό παιχνίδι παίζεται «κάτω από τη ζώνη» από Δημάρχους και λοιπούς αυτόκλιτους εκφραστές της «λαΪκης» αγανάκτησης κατά των «εισβολέων». Ούτε λόγος βέβαια να θυμόμαστε τώρα τους φαμφαρονισμούς περί ενότητας του πολιτικού κόσμου στις αρχές της Δημοκρατίας, κλπ. Το περίφημο «συνταγματικό τόξο» πήγε περίπατο, και οι διάφοροι αυτοδιοικητικοί νεόκοποι «Μπαλτάκοι» έχουν πιάσει δουλειά. Δυστυχώς όσοι σπέρνουν ανέμους, θα αναγκάσουν τον ελληνικό λαό να θερίσει θύελλες, και αυτό μάλλον λανθάνει της προσοχής των αναλώσιμων αυτοδιοικητικών «μπαλτάκων».Η Ελλάδα δεν μπορεί να διαπράξει εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Οφείλει να περιθάλψει τους πρόσφυγες.
Υπάρχει φυσικά και ένα τυφλό σημείο σε αυτήν την άποψη που αρνείται στους πρόσφυγες ότι υπάρχουν. Κανείς από αυτούς που είτε απροκάλυπτα, είτε συγκεκαλυμένα, πολεμούν και υπονομεύουν κάθε προσπάθεια της κυβέρνησης και της κοινωνίας να οργανώσει τις υποδομές υποστήριξης των προσφύγων, δεν το βρίσκει εύκολο να πει τα πράγματα με το όνομά τους.Δεν αρκεί να αρνηθείς φροντίδα σε αυτούς τους «εισβολείς». Δεν αρκεί να αποτρέψεις τη δημιουργία κέντρων υποδοχής και προσωρινής φιλοξενίας. Δεν αρκεί να βάλεις παιδιά του κατηχητικού να διαβάζουν από τα μεγάφωνα μηνύματα μισαλλοδοξίας. Πρέπει να εξηγήσεις στην ελληνική κοινωνία τι πρέπει να γίνει ώστε αυτοί οι «εισβολείς» με τα σωσίβια και τα βρέφη στην αγκαλιά, δεν θα δρασκελίσουν παραπάνω από λίγα μέτρα πάνω στις ελληνικές ακτές. Σίγουρα αυτόν τον φρικτό ρόλο αποτροπής δεν μπορούν να τον εκτελέσουν οι ένοπλες δυνάμεις αυτής της χώρας. Κανείς πολιτικός ή στρατιωτικός προϊστάμενος δεν έχει τη δικαιοδοσία να διατάξει το ένστολο προσωπικό της χώρας να διαπράξει εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, που θα το καταστήσουν υπόλογο σε διεθνή δικαστήρια εγκλημάτων «ακήρυχτου» πολέμου.
Και μόνο η σκέψη της σφαγής αόπλων πάνω στις πέτρες της παραλίας, προκαλεί δέος και αποστροφή. Όποιος παρόλα αυτά, βρίσκει προσιτή μια τέτοια ανόσια πράξη, ας συνεχίσει να βλέπει «εισβολείς». Ωστόσο η πλειοψηφία της κοινωνίας οφείλει να απομονώσει τέτοιες εγκληματικές απόψεις -είτε στην ακραία, είτε στην συγκεκαλυμμένη τους μορφή- και να συμμετέχει παραγωγικά και ενεργά, τόσο σε εθνικό, όσο και σε επίπεδο τοπικών κοινωνιών, για την καλύτερη αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος.Μόνο μέσα από συναίνεση και συμμετοχή θα επιτευχθεί διαχείριση του προβλήματος, με το χαμηλότερο δυνατό κόστος για την ελληνική κοινωνία, χωρίς εκπτώσεις στη ασφάλεια των Ελλήνων πολιτών και με σεβασμό στα δικαιώματα των προσφύγων στη ζωή και την αξιοπρέπεια.* Ο Παντελής Κοσμίδης είναι Χημ. Μηχανικός, Μέλος της ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡΟΥ «ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ – ΑΝΑΤΡΟΠΗ»
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου