Κατερίνα Μάρκου.«Η ανάπτυξη δεν ψηφίζεται, απαιτεί και όραμα και σχέδιο»

Στις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη αλλά και το παράδοξο να ψηφίζεται ο αναπτυξιακός νόμος πριν την παρουσίαση τους αναπτυξιακού σχεδιασμού και την ίδια ώρα που συζητείται άλλο νομοσχέδιο με αναπτυξιακές διατάξεις αναφέρθηκε η βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης με το Ποτάμι, Κατερίνα Μάρκου, ως ειδική αγορήτρια επί του νομοσχεδίου για την ενσωμάτωση των Οδηγιών 2013/34 και 2014/95.

«Μέσα σε αυτό τον κυκεώνα από πρωθύστερα και παράλληλες συζητήσεις, αναρωτιέται κανείς πώς θα βρει το δρόμο αυτή η πολυπόθητη ανάπτυξη; Φυσικά, η ανάπτυξη δεν «ψηφίζεται». Απαιτεί τη διαμόρφωση συνθηκών οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας. Απαιτεί στοχευμένες παρεμβάσεις σε τομείς όπως είναι η απλοποίηση των διαδικασιών, η φορολογική και ασφαλιστική επιβάρυνση των επιχειρήσεων, η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών και εθνικών κονδυλίων, η αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης και της δικαιοσύνης. Εν ολίγοις, απαιτεί και όραμα και σχέδιο. Τίποτα από αυτά δεν έχουμε δει μέχρι σήμερα» τόνισε.

Η βουλευτής αναφέρθηκε και στη διάταξη για την άρση όλων των αποσπάσεων του προσωπικού της Μόνιμης Αντιπροσωπείας στον ΟΟΣΑ: «Δυστυχώς, συνεχίζετε μια κακή πρακτική του παρελθόντος, αυτό το αδιάκοπο «πηγαινέλα» στελεχών σε αξιοζήλευτες δημόσιες θέσεις κάθε φορά που αλλάζει η κυβέρνηση».

Για τις αλλαγές που επιχειρούνται στη διαχείριση του νέου ΕΣΠΑ, επεσήμανε ότι η οργάνωση του συστήματος διαχείρισης παραμένει το μεγαλύτερο «αγκάθι» και στη νέα διαχειριστική περίοδο. «Αντί να επιφέρετε μια συνολική αλλαγή του πλαισίου, εφόσον θεωρείτε ότι δεν είναι λειτουργικό, γυρνάτε πίσω σε ένα αποδεδειγμένα αποτυχημένο μοντέλο, ένα μοντέλο που μπλοκάρει τους πόρους με καθυστερήσεις και γραφειοκρατία» τόνισε. 

Ολοκλήρωσε την τοποθέτησή της, χαρακτηρίζοντας το νομοσχέδιο «συρραφή τροπολογιών». «Για κανένα θέμα από τα πολλά που πραγματεύεται, δεν βλέπουμε τη μεγάλη εικόνα, παρά μόνο μικροπαρεμβάσεις σε 20 διαφορετικούς νόμους. Περνάμε από τους ισολογισμούς στα κάμπινγκ μέσω … Γενεύης».

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:

Στην Ολομέλεια, ψηφίζεται ο φτωχότερος αναπτυξιακός νόμος των τελευταίων ετών, μετά από απραξία 18 μηνών. Το απόγευμα, μετά δηλαδή την ψήφιση του νόμου, θα παρουσιαστεί ο αναπτυξιακός σχεδιασμός της κυβέρνησης. Σήμερα το πρωί, συζητάμε ένα νομοσχέδιο που, μέσα στις ετερόκλητες ρυθμίσεις του, περιέχει διατάξεις που αφορούν και αναπτυξιακά θέματα, όπως τη διαχείριση του ΕΣΠΑ.

Μέσα σε αυτό τον κυκεώνα από πρωθύστερα και παράλληλες συζητήσεις, αναρωτιέται κανείς πώς θα βρει το δρόμο αυτή η πολυπόθητη ανάπτυξη;

Φυσικά, η ανάπτυξη δεν «ψηφίζεται». Απαιτεί τη διαμόρφωση συνθηκών οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας. Απαιτεί στοχευμένες παρεμβάσεις σε τομείς όπως είναι η απλοποίηση των διαδικασιών, η φορολογική και ασφαλιστική επιβάρυνση των επιχειρήσεων, η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών και εθνικών κονδυλίων, η αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης και της δικαιοσύνης. Εν ολίγοις, απαιτεί και όραμα και σχέδιο. Τίποτα από αυτά δεν έχουμε δει μέχρι σήμερα.

Όσο για το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, μόνο ως νομοσχέδιο – σκούπα μπορώ να το χαρακτηρίσω. Μία συρραφή ετερόκλητων και αποσπασματικών ρυθμίσεων για διάφορα θέματα, όπου έχουν μπερδευτεί δύο σημαντικές Οδηγίες με κάθε πιθανή εκκρεμότητα του Υπουργείου Οικονομίας, από τις λιμουζίνες μέχρι τους φούρνους. Οποιαδήποτε απόπειρα να τοποθετηθούμε επί της αρχής είναι άνευ αντικειμένου.

Ως γενικό σχόλιο, θα μπορούσα να πω ότι εμμένετε σε λεπτομέρειες, αγνοώντας την ουσία. Φυσικά, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Θέλω να πω ότι κι εδώ δεν λείπουν διατάξεις που αν τις δει κάποιος πιο προσεκτικά, δεν είναι τόσο αθώες όσο φαίνονται.

Για το πρώτο κεφάλαιο που αφορά τις δύο Οδηγίες, έχει επιλεγεί – και από εσάς – η αποσπασματική ενσωμάτωση της Οδηγίας 2013/34, της λεγόμενης λογιστικής Οδηγίας.

Η μισή ενσωματώθηκε με ένα νόμο τον 4308/2014 και έρχεστε να ενσωματώσετε την υπόλοιπη σε έναν άλλο νόμο, τον 2190/1920 για τις ανώνυμες εταιρείες, με διαρκείς παραπομπές στον 4308 αλλά και προς τον 2190 για τους άλλους τύπους εταιρειών.

Δεν έχω πειστεί καθόλου ότι η επιλογή σας δικαιολογείται νομοτεχνικά και δεν περιπλέκει απλά ένα ήδη δαιδαλώδες νομοθετικό πλαίσιο, εις βάρος των επιχειρήσεων και των λογιστών.

Σε κάθε περίπτωση, η προσπάθεια εναρμόνισης των κανόνων που ισχύουν για την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών και μη καταστάσεων στα κράτη μέλη είναι θετική.

Οι καταστάσεις αυτές αποτελούν το βασικό μέσο για την εκτίμηση της θέσης και κατάστασης μια εταιρείας για τρίτους (προμηθευτές, τράπεζες και επενδυτές), παίζοντας καθοριστικό ρόλο στην ομαλή λειτουργία της αγοράς.

Γι αυτό άλλωστε στο Ηνωμένο Βασίλειο, η διαβούλευση διήρκεσε δύο μήνες και έγινε επί κειμένου 66 σελίδων, όχι 15 ημέρες όπως εδώ.

Εξίσου θετική είναι η αναγνώριση της σημασίας της μη χρηματοοικονομικής πληροφόρησης για την κατανόηση της πορείας μιας επιχείρησης αλλά και η εφαρμογή πρακτικών κοινωνικής εταιρικής ευθύνης και εταιρικής διακυβέρνησης.

Το πλέγμα αυτό αναμένεται να συμπληρωθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο και με την εφαρμογή κανόνων για τη διαφάνεια στη φορολογία των εταιρειών, ιδίως των πολυεθνικών, και ελπίζουμε σύντομα να υπάρξει και στην Ελλάδα η αντίστοιχη πρωτοβουλία, όπως έχουν ήδη ανακοινώσει οι Γάλλοι αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με σχέδιο Οδηγίας.

Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρετε ότι αξιοποιείτε τις προβλεπόμενες απαλλαγές για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στην πραγματικότητα, εξαιρούνται μόνο οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, ενώ η Οδηγία δίνει δυνατότητα εξαίρεσης και για τις μικρές και μεσαίες. Θα θέλαμε να μας εξηγήσετε λίγο την επιλογή σας.

Επίσης, ίσως υπάρχει ένα ζήτημα με το χρονικό διάστημα των 9 μηνών από τη λήξη της εταιρικής χρήσης που δίνετε για τη δημοσίευση των στοιχείων, από τους 6 μήνες που ισχύουν σήμερα. Πολύ φοβάμαι ότι μέχρι να δημοσιευθούν αυτές οι πληροφορίες, θα έχουν καταστεί παρωχημένες.

Από τη λογιστική, περνάμε στον ΟΟΣΑ. Μετά από την αιφνίδια αποπομπή του προηγούμενου αντιπροσώπου μας στον Οργανισμό το περασμένο καλοκαίρι, που δεν σχολιάστηκε θετικά, επιλέγετε να ορίσετε μια νέα διαδικασία. Πράγματι, εισάγονται προσόντα και προϋποθέσεις, αν και πάλι η επιλογή του προσώπου ανήκει στην απόλυτη διακριτική ευχέρεια του Υπουργού.

Στις μεταβατικές διατάξεις, όμως, κρατάτε τον υπηρετούντα Αντιπρόσωπο, που είναι της επιλογής σας φυσικά, και μάλιστα με δυνατότητα ανανέωσης της θητείας του, αλλά αίρετε όλες τις αποσπάσεις του λοιπού προσωπικού.

Εδώ πρέπει να μας πείτε: Έχετε εντοπίσει συγκεκριμένα προβλήματα; Και με ποιόν τρόπο θα λειτουργήσει η αντιπροσωπεία που αποτελεί το πρόσωπο της χώρας μας στον Οργανισμό χωρίς προσωπικό; Εκτός και αν έχετε ήδη βρει τους κατάλληλους αντικαταστάτες.

Δυστυχώς, συνεχίζετε μια κακή πρακτική του παρελθόντος, αυτό το αδιάκοπο «πηγαινέλα» στελεχών σε αξιοζήλευτες δημόσιες θέσεις κάθε φορά που αλλάζει η κυβέρνηση.

Συνεχίζω με το άρθρο 14 που εισάγει αλλαγές στο σύστημα διαχείρισης του νέου ΕΣΠΑ.

Είναι άξιον απορίας για ποιο λόγο αλλάζετε το πλαίσιο αφού την προηγούμενη περίοδο πετύχατε απορρόφηση στο 98%, όπως υπερηφανεύεστε.

Ας αφήσουμε στην άκρη το γεγονός ότι η ουσία βρίσκεται στην αξιοποίηση και όχι στην απορροφητικότητα.

Στην πραγματικότητα, στο τέλος του 2014, μετά από διαπραγμάτευση  με την ΕΕ για να περισωθεί η απορροφητικότητα και λαμβάνοντας υπόψη την δεινή οικονομική συγκυρία της χώρας, ορισμένα επιχειρησιακά προγράμματα μετέφεραν το 1/3 των πόρων σε άλλα (για παράδειγμα από την Διοικητική Μεταρρύθμιση στο Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού).

Επίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέτρεψε την αύξηση του ποσοστού  συγχρηματοδότησης από 95 σε 100% για την περίοδο 2007-2013 αλλά και την άμεση απόδοση του 5% της αποπληρωμής των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων που κανονικά παρακρατείται έως την ολοκλήρωσή τους. Αυτοί είναι οι πραγματικοί παράγοντες που αύξησαν την απορροφητικότητα, για να ξέρουμε τι λέμε.

Επί της ουσίας, έρχεστε να τροποποιήσετε ένα νόμο, τον 4314, που δεν έχει δοκιμαστεί, που είχε ψηφιστεί υπό την πίεση των εταίρων, αλλά στόχευε τουλάχιστον στη μείωση των δομών και στη βελτίωση του κατακερματισμού αρμοδιοτήτων που δυσκολεύει τη διαχείριση.

Κινείστε, όμως, όπισθεν ολοταχώς. Αυξάνετε πάλι τις Επιτελικές Δομές, δημιουργώντας δύο και τρεις σε κάθε Υπουργείο. Αυξάνετε και τις θέσεις προϊσταμένων και υποδιευθυντών, τους τελευταίους με απλή υπουργική απόφαση.

Μάλιστα, δεν εφαρμόζετε τη διαγωνιστική διαδικασία που προβλέπει ο 4314 αλλά παραπέμπετε στις προσχηματικές διαδικασίες του ν. 3614/2007. Ανοίγετε το δρόμο για επιμίσθια χωρίς καμία αξιολόγηση και μάλιστα αναδρομικά από το τέλος του 2014, με πόρους από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

Το θέμα της οργάνωσης του συστήματος διαχείρισης παραμένει το μεγαλύτερο «αγκάθι» και στη νέα διαχειριστική περίοδο. Αντί να επιφέρετε μια συνολική αλλαγή του πλαισίου, εφόσον θεωρείτε ότι δεν είναι λειτουργικό, γυρνάτε πίσω σε ένα αποδεδειγμένα αποτυχημένο μοντέλο. Ένα μοντέλο που μπλοκάρει τους πόρους με καθυστερήσεις και γραφειοκρατία. 

Θέλω να πω και μία κουβέντα για την επεξεργασία ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων χωρίς τη συγκατάθεση των υποκειμένων τους για τα προγράμματα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου. Έχει γνωμοδοτήσει για το θέμα η Αρχή Προστασίας Δεδομένων και, αν ναι, θα θέλαμε να μας καταθέσετε τη γνωμοδότηση. Επειδή μιλάμε όχι μόνο για ευαίσθητα δεδομένα αλλά και για ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, χρειάζεται προσοχή.

Συνεχίζω με το κεφάλαιο Γ για τα θέματα της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανικής Πολιτικής. Εδώ επιλύονται διάφορες γραφειοκρατικές εκκρεμότητες, ιδίως όσον αφορά την αδειοδότηση των τεχνικών επαγγελμάτων και τα βιομηχανικά πάρκα.

Καλά όλα αυτά, δεν διαφωνούμε, αλλά περιμένουμε να δούμε και κάποιες ουσιαστικές κινήσεις.

Ξέρετε ότι τα υφιστάμενα βιομηχανικά πάρκα ρημάζουν, οι μισές επιχειρήσεις είναι εγκαταλελειμμένες, ακόμα συζητείται η φιλοξενία προσφύγων στις ΒΙΠΕ.

Όσο για τα τεχνικά επαγγέλματα, κι εγώ και οι άλλοι συνάδελφοι έχουμε λάβει υπομνήματα που λένε ουσιαστικά ότι οι παρεμβάσεις είναι «μισές» και δεν επιλύουν όλα τα ανοιχτά ζητήματα.

Αυτά θα τα δούμε καλύτερα και στην ακρόαση των φορέων.

Για το θέμα των πρώην εργαζομένων στις θυγατρικές του ΕΟΜΜΕΧ, εδώ πρέπει να μας εξηγήσετε λίγο τι συμβαίνει. Φαίνεται πραγματικά παράλογο να λάβουν αποζημίωση απόλυσης άνθρωποι που είχαν αποχωρήσει από την εταιρεία μέχρι και τρία χρόνια πριν αυτή κλείσει.

Για το Κεφάλαιο Δ, πάλι έχουμε παρεμβάσεις, όχι αρνητικές αλλά ήσσονος αξίας. Το ΓΕΜΗ είναι μια πραγματικά σοβαρή και χρήσιμη συλλογή επιχειρηματικής και οικονομικής πληροφόρησης και από τις λίγες μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών που πραγματικά έχουν μειώσει το διοικητικό βάρος για τις επιχειρήσεις.

Όμως, υπάρχουν πολλές αναφορές από επιχειρηματίες για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν με το σύστημα, για τις καθυστερήσεις στην ανάρτηση πράξεων, για διχογνωμίες στην εφαρμογή του πλαισίου δημοσίευσης. Αυτά τα θέματα τα έχετε δει;

Στο κεφάλαιο αυτό κρύβεται και μία πολύ σημαντική διάταξη την οποία βέβαια σκόπιμα αποσιωπεί η αιτιολογική έκθεση γιατί συνιστά παραδοχή λάθους. Μιλώ φυσικά για το άρθρο 28 που καταργεί την παράλογη διάταξη του νόμου 4321/2015 για την αλληλέγγυα ευθύνη του απλού μετόχου όσον αφορά τις ασφαλιστικές εισφορές.

Όταν συζητούσαμε το νόμο στην Ολομέλεια σας είχα πει ότι αγνοείτε ολόκληρο το πλέγμα του εταιρικού και εμπορικού δικαίου για μία ρύθμιση που μόνο ως αποτέλεσμα ιδεολογικής εμμονής μπορούσε να χαρακτηριστεί.

Μια ρύθμιση που απέτρεπε κάθε σοβαρή επενδυτική προσπάθεια γιατί φυσικά κανένας δεν πρόκειται να μπει σε μια ανώνυμη εταιρεία για να βρεθεί ξαφνικά υπόλογος με την προσωπική του περιουσία για τα χρέη της στα ταμεία. Ευτυχώς, παραδέχεστε το λάθος σας, αυτό δεν είναι ντροπή.

Τέλος, οι ρυθμίσεις για τον τουρισμό. Δεν έχουμε δει μέχρι τώρα κάποιο ολοκληρωμένο νομοθέτημα για τα ζητήματα τουρισμού. Θα έχουμε την ευκαιρία στη συζήτηση επί των άρθρων να μιλήσουμε πιο αναλυτικά για τα επιμέρους θέματα.

Θα σταθώ μόνο στο άρθρο για τον ΟΤΕΚ που έχει κλείσει από το 2013 και θα χρειαστούν 4 χρόνια για να γίνει η απογραφή της κινητής και ακίνητης περιουσίας του. Ελπίζω αν είμαστε εδώ το τέλος του 2017 να μη χρειαστεί να δοθεί και νέα παράταση.

Συνολικά, το νομοσχέδιο είναι μία συρραφή τροπολογιών. Για κανένα θέμα από τα πολλά που πραγματεύεται, δεν βλέπουμε τη μεγάλη εικόνα, παρά μόνο μικροπαρεμβάσεις σε 20 διαφορετικούς νόμους. Περνάμε από τους ισολογισμούς στα κάμπινγκ μέσω … Γενεύης. Εν πάσει περιπτώσει, θα δούμε πώς θα εξελιχθεί η συζήτηση.