ΑΟΡΑΤΕΣ ΔΟΜΕΣ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ, ΚΑΦΚΙΚΟΣ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ ΚΑΙ ΣΟΚ ΑΠΟ ΤΟ ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΟ «ΡΕΒΟΛΒΕΡ» ΤΟΥ ΣΕΡΤΖΙΟ ΣΟΛΙΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΕΡΤ-3

Η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3, στα πλαίσια του αφιερώματός της Ευρωπαϊκό Πολιτικό Σινεμά, παρουσιάζει τη Δευτέρα 22 Φεβρουαρίου στις 21:00 στην αίθουσα ΒΑΚΟΥΡΑ 2 (Ιωάννου Μιχαήλ 8, τηλ. 2310233665) τo συναρπαστικό πολιτικό θρίλερ του Σέρτζιο Σολίμα Ρεβόλβερ (Ιταλία, 1973, έγχρωμη, 105'). Παίζουν: Όλιβερ Ριντ, Φάμπιο Τέστι, Πάολα Πιτάγκορα, Αγκοστίνα Μπέλι, Φρεντερίκ ντε Πασκουάλε.

Η συνδιοργάνωση και καλλιτεχνική επιμέλεια γίνονται από το ΚΕΜΕΣ. Θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, ενώ στους θεατές θα διανεμηθεί έντυπη ανάλυση του Βασίλη Ραφαηλίδη. Στο τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό.

Το προς συζήτηση θέμα στο λαϊκό πανεπιστήμιο για τον κινηματογράφο θα είναι: Η χαρτογράφηση των αόρατων δομών της εξουσίας με τη μορφή ενός καφκικού λαβυρίνθου.

Η γυναίκα ενός Ιταλού διευθυντή φυλακής απάγεται με αντάλλαγμα την απόδραση ενός κρατουμένου. Ωστόσο, τα κίνητρα της απαγωγής είναι κατά πολύ βαθύτερα.

Η ανάλυση του Βασίλη Ραφαηλίδη που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:

«Η μεγάλη έκπληξη της εβδομάδας. Ξέραμε τον Σολίμα σαν έναν πολύ επιδέξιο κινηματογραφιστή, ειδικευμένο  στο  «γουέστερν σπαγγέτι» και σαν έναν στυλίστα που προσέχει πάρα πολύ το εικαστικό μέρος του πλάνου. Όμως, θα ήταν  αδύνατο να φανταστούμε  πως τούτος ο σκηνοθέτης εκτός από ευαισθησία έχει και μυαλό, πάρα πολύ μυαλό.

Το Ρεβόλβερ του (και πρωτότυπος τίτλος) είναι μια ταινία-σοκ. Πίσω από τον γκαγκστερικό μύθο, αναιρώντας  αυτόν το μύθο, κρύβεται ένα κολοσσιαίο πολιτικό θέμα. Κακοποιοί και αστυνομικοί, θύτες και θύματα, καταλυτές του Νόμου και υπερασπιστές του Νόμου βρίσκονται εγκλωβισμένοι στην ίδια παγίδα της νομιμοποιημένης απάτης και βίας των οικονομικά ισχυρών, που είναι οι πραγματικοί νομοθέτες και οι ουσιαστικοί κυβερνήτες. Το θέμα δεν είναι καινούργιο. Το καινούργιο βρίσκεται στο ότι οι πραγματικοί εξουσιαστές απουσιάζουν εντελώς από την ταινία. Έξοχο και απόλυτα δικαιωμένο εύρημα, αφού αυτό που έχει σημασία είναι η κατάδειξη της λειτουργίας του μηχανισμού και όχι η προσωποποίησή του που θα κινδύνευε (όπως γίνεται κατά κανόνα) να μετατρέψει ένα πρόβλημα κοινωνικό σε πρόβλημα διαπροσωπικών σχέσεων. Έτσι, στη σκακιέρα του Σολίμα βλέπουμε μόνο τα πιόνια και ποτέ τον παίχτη. Ωστόσο, η έμμεση παρουσία του τελευταίου γίνεται ακατάπαυστα αισθητή.

Με ποιον τρόπο; Με την αδιάκοπη  αντιστροφή των σχέσεων ανάμεσα στα πιόνια: Η σχέση ανάμεσα στον θύτη και το θύμα δεν μένει σταθερή ούτε για πέντε λεπτά. Κι αυτό γιατί τα πιόνια δεν έχουν δική τους βούληση. Έτσι, ο θεατής αρχίζει να υποψιάζεται, καθώς προχωρεί η δράση, πως ανάμεσα στον αστυνόμο (Όλιβερ  Ριντ) και τον μικρογκάγκστερ (Φάμπιο Τέστι) υπάρχει μια διπλή και αμφίρροπη σχέση: Είναι εχθροί στο μέτρο που ορίζεται από την τρέχουσα νομοθεσία και φίλοι στο μέτρο που και οι δύο είναι θύματα  της ουσίας των νόμων που δεν έχει καμιά σχέση με την νομολογία.

Τούτο το παιχνίδι των αντιστροφών, με τη συνακόλουθη αοριστία και αβεβαιότητα δημιουργεί ένα κλίμα σχεδόν καφκικό. Και φυσικά στην καφκική ατμόσφαιρα το τελευταίο πράγμα που θα μπορούσε να αναζητήσει κανείς είναι η ψυχολογία: Οι ήρωες του Σολίμα  δεν είναι παρά σχηματικές καρικατούρες.

Σε επικουρία της παραπάνω (σεναριακής) σχηματοποίησης έρχεται  και η μόνιμη αγάπη του Σολίμα για το εικαστικό στυλιζάρισμα. Καθώς τα πρόσωπα  κινούνται μέσα σε ένα ντεκόρ προσεγμένο μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια, καθώς ακόμα η σύνθεση του κάδρου είναι μετρημένη με το υποδεκάμετρο, η αταξία των τεκταινομένων  έρχεται σε φανερή  αντίθεση με την τάξη του χώρου μέσα στον οποίο αυτά συμβαίνουν.

Ο θεατής μπορεί να βρει κάποιες αναλογίες ανάμεσα στο Τσάιναταουν  του Πολάνσκι και σ’ αυτήν την ταινία. Η βασική διαφορά όμως στο στυλ βρίσκεται στο ότι τούτη εδώ είναι εντελώς «μονοφωνική» και μονογραμμική. Είναι ένα υπέροχο σόλο παιγμένο  από ένα και μόνο όργανο, χωρίς  ακομπανιαμέντο. Ένα σόλο παιγμένο άψογα, χωρίς ίχνος παραφωνίας. Εν ολίγοις: Ταινία για πολύ απαιτητικούς, αλλά και για εντελώς αδαείς.»

ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΟ «ΡΕΒΟΛΒΕΡ»

Εξάλλου, 10 λόγοι για να μην χάσετε το Ρεβόλβερ είναι:

1.    Για την αριστοτεχνική σκηνοθεσία του Σολίμα που καταφέρνει να διατηρήσει μια εφιαλτική ελλειπτικότητα.

2.    Για την αριστουργηματική, «βρώμικη» φωτογραφία του Άλντο Σκαβάρντα.

3.    Για την εξαιρετική μουσική του Ένιο Μορικόνε που σχολιάζει με σφοδρότητα τα δρώμενα.

4.    Για τον υποδειγματικό ρόλο του Όλιβερ Ριντ που στο τέλος εκφράζει το πλήρες αδιέξοδο, τη συντριβή και την υποταγή.

5.    Για τον επίσης σπουδαίο ρόλο του Φάμπιο Τέστι που αποδίδει υπέροχα τον λούμπεν που σταδιακά συνειδητοποιείται.

6.    Για τον καφκικό λαβύρινθο που υφαίνεται αφηγηματικά ως ιστός αράχνης.

7.    Γιατί ποτέ δε βλέπουμε τους πραγματικούς υπευθύνους αλλά τους διαφόρους ενδιαμέσους, μεσολαβητές και εντολοδόχους.

8.    Για τον αέρινο τρόπο που χαρτογραφείται, χωρίς να εμφανίζεται, το κυνικό πρόσωπο της εξουσίας και της διαπλοκής.

9.    Για τον ενδιαφέροντα τρόπο με τον οποίο μια αστυνομική ίντριγκα μετατρέπεται σε πολιτική ανάλυση.

10.  Για τη σύντομη αλλά ουσιαστική ανάλυση των τριών τρόπων με τους οποίους λειτουργεί το καπιταλιστικό σύστημα.

Υ.Γ. Την επόμενη Δευτέρα 29 Φεβρουαρίου η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 παρουσιάζει στα πλαίσια του ίδιου αφιερώματος το συναρπαστικό πολιτικό θρίλερ του Φόλκερ Σλέντορφ Η χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ (1975).